آلودگي هوا و رژيم غذايی مناسب برای اين روزها
بهار مقدم تبریزی
پژوهشگر سلامت، گروه پاسارفارما
اگر چند سال پیش می شنیدیم که هوای تهران در وضعیت هشدار قرار دارد، حسابی می ترسیدیم و جا می خوردیم و از خانه بیرون نمی آمدیم و حالا مدت هاست که دیگر آلودگی هوای تهران، حتی در حد هشدارش هم کسی را متعجب نمی کند و این توصیه ها که «گروه های آسیب پذیر مانند بیمار قلبی، بیماران آسمی، سالمندان، بچه ها و … از منزل خارج نشوند آنقدر تکراری است که شاید دیگر رغبتی برای شنیدنش نباشد.
بهترین و بدترین غذاها
در هوای آلوده باید رژیمی را انتخاب کرد که خاصیت خنثی کنندگی مواد مضر و آلاینده ها را داشته باشد و همچنین مصرف آنتی اکسیدان ها را در رژیم غذایی افزایش داد. سبزیجات و میوه هایی مثل عناب، طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو و غذاهای دریایی، مرغ، نان، آجیل و غلات سبوس دار سرشار از آنتی اکسیدان می باشند.
لبنیات کم چرب میل کنید.
در هوای آلوده باید بیشتر از همیشه شیر، ماست و دوغ بنوشید، زیرا فسفر، منیزیم و کلسیمی که در لبنیات یافت می شود، همگی خنثی کننده سموم هستند. پس بهتر است برای کاهش صدمات دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از آلودگی هوا، باید مصرف شیر و لبنیات بیش از پیش شود.
کمبود کلسیم یعنی جذب سرب بیشتر
افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار می گیرند. کمبود کلسیم همچنین باعث خستگی، ریزش مو، درد استخوان، افسردگی و … میشود. برای جلوگیری از آلودگی زیاد با سرب بهتر است از لبنیات که منبع غنی کلسیم هستند استفاده کنید. اگر شما تحمل مصرف لبنیات را ندارید از مکمل های حاوی کلسیم استفاده کنید تا دچار کمبود این ماده معدنی مهم نشوید.
منیزیم را فراموش نکنید.
منیزیم به خصوص برای کسانی که مشکلات ریوی دارند میتواند بسیار مفید باشد. برای تامین این عنصر مهم از سبزیجاتی همانند اسفناج، شاهی، کاهو و غیره که دارای رنگ سبز تیره هستند استفاده کنید. به طور کلی سبزی ها و میوه ها در تمامی حالات و شرایط قدرت شفابخشی بالایی دارند و نه تنها در هنگام آلودگی هوا بلکه در زمان های مختلف می توان از سبزی ها و میوه ها بهره برد. اما اگر نمیتوانید منیزیم مورد نیاز بدن خود را از این راه تامین کنید بهتر است از مکمل های حاوی منیزیم استفاده کنید.
چرب و چیلی ها ممنوع
در روزهایی که آلودگی هوا بسیار زیاد است، از غذاهای چرب به خصوص چربی های جامد حیوانی و گیاهی استفاده نکنید. مصرف چنین غذاهایی فقط باعث تشدید کاهش توان بدنی و ذهنی شما در طول روز خواهد شد. پس استفاده از تنقلات کم ارزش مثل چیپس، پفک و نوشابه های گازدار را کنار بگذارید.
غذاهای دریایی
ماهی‌های چرب حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که از مواد معدنی بسیار مهم در رژیم غذایی مخصوصا در روزهای آلوده به شمار می‌روند. برخی مطالعات نشان داده اند که خوردن ماهی دو بار در هفته مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی را تا ۳۶ درصد کاهش می‌دهد.
نوشیدن آب زیاد فراموش نشود.
نوشیدن زیاد آب به کلیه ها کمک می کند تا املاح اضافی از بدن خارج شود و ذرات آلوده مدت کمتری در بدن باقی بماند.
معجزه عناب در آلودگی هوا
بر طبق شواهد طب سنتی و تحقیقات انجام شده روغن و عصاره میوه عناب حاوی ترکیبات فعالی است که سبب تعدیل پاسخهای ضد التهابی، آلرژیک و ایمنی می شود. این گیاه می تواند در پیشگیری و درمان التهاب های حاد تا مزمن مفید باشد. به همین دلیل می تواند برای کمک به درمان التهاب ریه و سرفه استفاده شود. عناب سرشار از آنتی اکسیدان است و به نوعی خنثی کننده آلاینده ها، مواد سرطان زا و محرک های محیطی در بدن است. همچنین به دلیل خاصیت لعابی که ایجاد میکند آلاینده های وارد شده به دستگاه تنفسی را به بیرون از بدن هدایت میکند. طب چینی و طب سنتی ایران، مصرف عناب را بسیار توصیه کرده اند. برای مقابله با اثرات بد آلودگی هوا، میتوانید از شربت عناب و یا دم نوش عناب استفاده کنید. شربت عناب به همراه عصاره شیرین بیان فرمولاسیون دانشمندان طب سنتی ایران است که به دلیل شواهد معتبری که مبنی بر اثربخشی آن منتشر شده است، در فهرست داروهای طبیعی کانادا نیز به ثبت رسیده است. این شربت تحت عنوان شربت ردکولد دایا در داروخانه ها موجود است و میتوانید با مصرف روزانه آن از دستگاه تنفسی و بدن خود محافظت کنید.
حواسمان باشد!
شاید بهتر باشد چند روزی را در تقویم به عنوان روزهای آلودگی هوا ثبت و از پیش برایش برنامه ریزی کرد تا کمتر در معرض خطرات ناشی از آن باشیم! به هر حال به نظر میرسد مشکل آلودگی هوا تا زمانی که به صورت اساسی و با راه حل های زیست محیطی حل نشود، همچنان ادامه خواهد داشت و تعطیلات چند روزه هم نمی تواند از شدت سردرد، تهوع و تنگی نفس مان بکاهد. بنابراین بهترین راهکار محافظت از بدن و سلامتی در این روزهای سخت زمستانی است.